Wij vertellen je wat serotonine precies is, wat het doet en hoe je het op een natuurlijke manier verhoogt.
Dit artikel in het kort:
- Serotonine is een ‘neurotransmitter’.
- Het speelt een grote rol in hoe je je voelt.
- Door een verkeerde levensstijl, langdurige blootstelling aan stress of ziekte kun je een tekort aan serotonine hebben.
- Je kunt je serotoninegehalte makkelijk verhogen of op peil houden.
Wat is serotonine?
Serotonine is een ‘neurotransmitter’ in je lichaam [1].
Dat klinkt ingewikkeld, maar het houdt in dat serotonine een soort boodschapper is. Serotonine doet van alles om signalen door te geven tussen je zenuwcellen.
Serotonine wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Dat is niet zo gek, want het speelt een grote rol in je welzijn en gemoedstoestand.
Maar serotonine doet meer. Het regelt je eetlust, het zorgt ervoor dat je goed slaapt en is zelfs deels verantwoordelijk voor je libido.
Serotonine wordt voor 90% aangemaakt in je darmen. Vandaar dat je darmen, spijsvertering en de voeding die je eet veel invloed hebben op hoe jij je dagelijks voelt. De overige 10% wordt in je hersenen geproduceerd.
Serotonine geeft als neurotransmitter signalen door tussen je zenuwcellen [1]. Het wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd omdat het beïnvloedt hoe je je voelt. Serotonine wordt voor 90% aangemaakt in je darmen [2].
Wat doet serotonine?
Zoals eerder besproken, speelt serotonine een cruciale rol in diverse alledaagse processen in je lichaam. Als neurotransmitter fungeert serotonine als boodschapper in je centrale zenuwstelsel en reguleert het de volgende processen:
1. Slaap en bioritme
Serotonine is betrokken bij het regelen van je slaappatroon en bioritme. Het speelt ook een rol als voorloper van melatonine, het hormoon dat je slaap beïnvloedt.
2. Pijnprikkels
Het kan invloed hebben op hoe je pijn ervaart en reguleert sommige aspecten van pijnperceptie.
3. Hongergevoel
Serotonine reguleert ook je hongergevoel, wat van invloed kan zijn op je eetgedrag en je gewichtsbeheersing.
4. Stemming, emoties en gedrag
Het staat bekend als het ‘gelukshormoon’ en speelt een grote rol in je stemming, emoties en gedrag [3].
5. Spijsvertering
Serotonine is ook betrokken bij het functioneren van je spijsverteringsstelsel, inclusief de beweging van de darmen.
6. Geheugen en leren
Serotonine heeft invloed op geheugenprocessen en je vermogen om te leren.
7. Zelfvertrouwen
Serotonine kan een rol spelen in je zelfvertrouwen en het algemene gevoel van welzijn.
8. Lichaamstemperatuur
Serotonine kan de lichaamstemperatuur beïnvloeden, wat belangrijk is voor de algehele regulatie van je lichaam.
9. Libido
Serotonine is betrokken bij het reguleren van de seksuele functies van je lichaam.
Deze diverse functies laten zien hoe belangrijk het is dat je een gezonde serotoninebalans hebt.
Serotonine speelt een cruciale rol in diverse alledaagse processen in je lichaam. Het heeft dan ook uiteenlopende, belangrijke functies.
Waaraan herken je een serotoninetekort?
Een tekort aan serotonine wordt in verband gebracht met diverse klachten, waaronder:
- Slaapproblemen
- Gewichtsveranderingen
- Prikkelbaarheid
- Neerslachtigheid
Dit zijn mogelijke gevolgen van te weinig serotonine in je lichaam. Daar blijkt maar weer uit hoe belangrijk het is om een goede serotoninebalans te behouden voor je algehele gezondheid en welzijn.
Een serotoninetekort wordt in verband gebracht met diverse aandoeningen. Daarom is het belangrijk je serotoninegehalte op peil te houden.
Hoe kom je aan te weinig serotonine?
Het is nog niet volledig duidelijk wat een tekort aan serotonine veroorzaakt, hoewel wetenschappers wel vermoedens hebben. Zowel medische oorzaken als een ongezonde levensstijl kunnen een rol spelen.
Onder de ongezonde levensstijlfactoren vallen langdurige blootstelling aan stress, een dieet dat tekortschiet in vitamines en mineralen en overmatig gebruik van alcohol, cafeïne of nicotine.
Serotoninereceptoren zijn speciale eiwitten in de cellen van je lichaam, met name in de hersenen en in het centrale zenuwstelsel, die gevoelig zijn voor serotonine. Ze fungeren als de ‘ontvangers’ voor serotonine, waardoor deze neurotransmitter kan communiceren met cellen en signalen kan doorgeven in je lichaam.
Het is nog niet volledig duidelijk wat een tekort aan serotonine veroorzaakt, maar wetenschappers vermoeden dat zowel medische oorzaken als een ongezonde leefstijl een rol kunnen spelen.
Kun je ook een teveel aan serotonine hebben?
Ondanks dat we het over het gelukshormoon hebben, kun je hier ook een té hoog gehalte van hebben. Waarschijnlijk heb je dan last van het serotoninesyndroom.
Medicijnen, supplementen en andere stoffen die de serotoninespiegels in je lichaam verhogen, kunnen leiden tot het serotoninesyndroom.
Het serotoninesyndroom kan optreden wanneer je:
- Begint met het nemen van een nieuw medicijn.
- De dosis van een bestaand medicijn verhoogt.
- Meer medicatie inneemt dan voorgeschreven.
- Een medicijn met een of meer drugs combineert.
- Andere medicijnen, supplementen of illegale drugs gebruikt die ook van invloed zijn op de serotoninespiegels.
De symptomen van een teveel aan serotonine zijn:
- Zweten
- Spiersamentrekkingen
- Rillingen
- Verwardheid
- Verwijde pupillen
De behandelmethoden bij het serotoninesyndroom richten zich op het beheersen van symptomen, het verlagen van de serotoninespiegel en het voorkomen van mogelijke complicaties.
Het goede nieuws is dat je volledig kunt herstellen van het serotoninesyndroom, mits de aandoening op tijd wordt herkend en direct adequaat wordt behandeld [5].
Als je een te hoog serotoninegehalte hebt, heb je waarschijnlijk last van het serotoninesyndroom. Medicijnen, supplementen en andere stoffen die de serotoninespiegels in je lichaam verhogen, kunnen leiden tot het serotoninesyndroom. Als de aandoening op tijd wordt herkend en direct adequaat wordt behandeld, kun je volledig herstellen.
Waar zit serotonine in?
Met het eten van bepaalde voeding kun je het serotoninegehalte in je lichaam stimuleren.
Serotonine ontstaat door de omzetting van het aminozuur tryptofaan met behulp van enzymen. Een aminozuur is onderdeel van een eiwit.
Hier volgen tryptofaanrijke voedingsmiddelen:
- Bananen
- Vlees
- Melk
- Vis
- Eieren
- Kaas
- Avocado
- Ananas
- Pure chocolade
- Peulvruchten, noten en zaden
- Tofu
- Bruine rijst
- Zonnebloempitten
- Pompoen- en sesamzaden
Het opnemen van deze voedingsmiddelen in een gebalanceerd dieet kan helpen om een gezonde serotonineproductie in je lichaam te bevorderen.
Serotonine ontstaat door de omzetting van tryptofaan met behulp van enzymen. Je kunt het serotoninegehalte in je lichaam verhogen door tryptofaanrijke voeding, zoals bananen, kip, vis en zuivelproducten, te eten.
Serotonine verhogen
Behalve het eten van tryptofaanrijke voedingsmiddelen kun je je serotoninetekort ook op andere manieren verhogen. Je kunt denken aan:
- Bewegen: Regelmatig bewegen (bijvoorbeeld wandelen of sporten) heeft meerdere voordelen voor je algehele gezondheid. Het kan je humeur een boost geven en het kan de afgifte van serotonine stimuleren. Van een intensief rondje hardlopen tot een yogasessie: elke fysieke activiteit kan goed zijn om de serotonine-levels te boosten, als je er maar plezier in hebt [7].
- Ga naar buiten: Zonlicht bevordert niet alleen de aanmaak van vitamine D, maar ook van serotonine [4]. Zelfs op een bewolkte dag bereiken zonnestralen je huid! Stel dat je niet veel buiten komt of dat je werkt in een omgeving met weinig daglicht, dan kun je een speciale lamp voor lichttherapie proberen. Deze bootst zonnestraling na.
- Mediteren: Mediteren kan stress verminderen en een positieve kijk op het leven bevorderen. Sommige onderzoeken suggereren dat het de serotoninespiegels kan verhogen, hoewel hier meer bewijs voor nodig is.
Je kunt je tekort aan serotonine ook aanvullen op natuurlijke manieren, bijvoorbeeld door te wandelen of sporten, door voldoende zonlicht te absorberen en door te mediteren, aangezien dit stress vermindert.
Supplementen om je serotoninetekort aan te vullen
Je helpt je lichaam met de serotonine-aanmaak door voldoende vitamine B3 en B6, vitamine D, omega 3-vetten, foliumzuur, calcium en magnesium in je voedingspatroon op te nemen.
Als je dat niet voor elkaar krijgt en je je voeding wilt aanvullen, kun je kiezen voor diverse supplementen, hieronder volgt een overzicht van supplementen die je kunnen helpen serotonine aan te vullen.
Vitamine D3
Zo zou je een vitamine D3 supplement kunnen overwegen, zeker tijdens de donkere maanden van het jaar. In dit artikel hebben wij 16 merken merken getest en een top 7 beste vitamine D supplementen op een rijtje gezet.
Omega 3-vetten
Onderzoek laat zien dat ook omega 3-vetzuren het serotoninegehalte kunnen verhogen. Als je niet genoeg omega-3 vetzuren uit je dieet kunt halen, overweeg dan het gebruik van omega-3-supplementen. In dit artikel hebben we een top 10 gemaakt van de beste omega-3 supplementen van dit moment.
Magnesium
Als aanvulling kun je ook kiezen voor een magnesiumsupplement zoals onze Magnesium Bisglycinaat. Dit wordt goed door je lichaam opgenomen, omdat het organisch gebonden is.
Probiotica
Studies tonen aan dat probiotica een positieve bijdrage leveren aan de verbetering van je humeur [9]. De darmen worden dan ook vaak het ‘tweede brein’ genoemd.
Als je denkt dat jij hier baat bij zou kunnen hebben, dan zou je voor een goede probiotica kunnen kiezen.
Een waarschuwing over tryptofaan
Voedingssupplementen met tryptofaan kun je beter niet gebruiken in combinatie met middelen die de hersenwerking beïnvloeden, bijvoorbeeld slaapmiddelen en/of antidepressiva [8].
Er zijn verschillende voedingssupplementen die je lichaam kunnen helpen met de serotonine-aanmaak. Denk bijvoorbeeld aan vitamine D3, magnesium, krillolie, kurkuma en probiotica. Bij voedingssupplementen met tryptofaan moet je uitkijken als je ook middelen slikt die de hersenwerking beïnvloeden.
[1] Omar, A. et al. (z.d.). Physiology, Serotonin. In: StatPearls.
[2] Zhong, W. et al. (2021). Mechanisms of Nausea and Vomiting: Current Knowledge and Recent Advances in Intracellular Emetic Signaling Systems. International Journal of Molecular Sciences, 22(11), 5797. doi: 10.3390/ijms22115797.
[3] Saldanha, D. et al. (2009). Serum Serotonin Abnormality in Depression. Medical Journal Armed Forces India, 65(2), 108–112. doi: 10.1016/S0377-1237(09)80120-2.
[4] Gambichler, T. et al. (2002). Impact of UVA exposure on psychological parameters and circulating serotonin and melatonin. BMC Dermatology, 2, 6. doi: 10.1186/1471-5945-2-6. [5] Diesel, J. et al. (2022). National Center for Biotechnology Information. (2021). COVID-19 Vaccination Coverage Among Adults — United States, December 14, 2020–May 22, 2021. Morbidity and Mortality Weekly Report, 70(25), 895-902. doi: 10.15585/mmwr.mm7025e1.[6] Aziz, M.T.A. et al. (2012). Effects of a water-soluble curcumin protein conjugate vs. pure curcumin in a diabetic model of erectile dysfunction. The Journal of Sexual Medicine, 9(7), 1815-1833. doi: 10.1111/j.1743-6109.2012.02741.x.
[7] Salmon, P. (2001). Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stress: a unifying theory. Clinical Psychology Review, 21(1), 33-61. doi: 10.1016/s0272-7358(99)00032-x.
[8] Kikuchi, A.M., et al. (2021). A systematic review of the effect of L-tryptophan supplementation on mood and emotional functioning. Journal of Dietetic Supplements, 18(3), 316-333. doi: 10.1080/19390211.2020.1746725.
[9] Wallace, C.J.K., & Milev, R. (2017). The effects of probiotics on depressive symptoms in humans: a systematic review. Annals of General Psychiatry, 16, 14. doi: 10.1186/s12991-017-0138-2.
Een reactie op “Serotonine: wat is het en waar is het goed voor?”
Hallo Lynda,
Bedankt voor je diepgaande artikel over serotonine. Als orthomoleculair therapeut behandel ik vaak cliënten met vergelijkbare gezondheidsvraagstukken, waaronder het onderwerp dat je zo helder hebt uiteengezet.
Ik ben het eens met je punten over het belang van serotonine in relatie tot [Specifiek Aspect van de Blogpost]. Het is cruciaal om bewustzijn te creëren rond deze neurotransmitter en hoe het onze stemming en algemene gezondheid beïnvloedt.
In mijn praktijk heb ik ontdekt dat [Kort Detail over Lotte’s Aanpak] effectief kan zijn bij het aanpakken van serotonine-gerelateerde problemen. Het lijkt goed aan te sluiten bij de benadering die je hebt besproken, met name de focus op voeding en levensstijl.
Nogmaals bedankt voor het delen van je inzichten. Ik kijk uit naar meer van je posts en het blijven delen van waardevolle informatie over natuurlijke gezondheid.
Vriendelijke groeten,
Lotte